Жамбурчинова Айнагуль Нурахметовна
Тегін медициналық көмектің кепілдік көлемі
Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресу туралы
Пневмония - бұл бактериялар немесе вирустар тудыратын өкпенің қабынуы. Ол тәуелсіз ауру ретінде пайда болуы мүмкін, бірақ көбінесе басқа аурулардың асқынуына айналады (тұмау, коронавирус, ЖИТС және басқа иммун тапшылығы, өкпе ісіктері, бронхоэктаз және т.б.).
Қабыну төменгі тыныс жолдарына әсер етеді – жөтел, қақырық пайда болады, ал процестің үлкен таралуымен-ентігу. Әрдайым дерлік пневмония дене температурасының жоғарылауымен, әлсіздікпен, әлсіздікпен бірге жүреді.
Қазақстанда пневмония жағдайларының айтарлықтай өсуі тіркелді. 2024 жылдың алғашқы алты айында Қазақстанда пневмонияның 49 704 жағдайы тіркелді, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 19,2 пайызға артық.
Халықтың эпидемиялық саулығы мен инфекцияларды алдын алу үшін Ұлттық егу күнтізбесі құрылды.
Барлық міндетті екпелер тіркелген жері бойынша тегін жасалады. Балаларға, ересектерге және эпидемиологиялық көрсеткіштер бойынша вакцинациялау қажет.
БЦЖ - туберкулезге қарсы вакцина;
ВГВ - В гепатитіне қарсы вакцина;
АбКДС - көкжөтелге, дифтерияға және сіреспеге қарсы вакцина;
Хиб - гемофильді таяқшаға қарсы вакцина;
ИПВ - полиомиелитке қарсы вакцина;
ОПВ - оральді (ішке қабылданатын) полиомиелитке қарсы вакцина;
Жатыр мойны обыры (ЖМО) - әйелдің жатыр мойнының қатерлі ісігі (қынаптан жатырға кіру). Жатыр мойны обырының барлық дерлік жағдайлары АПВ-инфекциясынан туындайды.
Онкогендік қаупі жоғары АПВ-инфекциясы жатыр мойнын қаптайтын жасушаларда қалыптан тыс өзгерістерге әкелуі мүмкін. Бұл зақымданулар қатерлі ісікке дейінгі өзгерістер деп аталады. Егер олар емделмесе немесе жойылмаса, олардың қатерлі ісікке айналу мүмкіндігі бар.
Жатыр мойны обырын емдеудің негізгі әдістері хирургиялық, сәулелік терапия және химиотерапия болып табылады, бұл ұзақ мерзімді денсаулық проблемаларына, соның ішінде бедеулікке әкелуі мүмкін.
Жатыр мойны обыры Қазақстандағы әйелдер арасында ең көп таралған екінші қатерлі ісік түрі болып табылады.
Жатыр мойны обырының алдын алудың ең тиімді әдісі – АПВ-инфекциясына қарсы вакцинация.
Темекіні пайдалану өлім мен жұқпалы емес аурулардың алдын алуға болатын негізгі себептерінің бірі болып табылады.
Жыл сайын 8 миллионнан астам адам темекіден қайтыс болады, оның ішінде 7 миллионнан астамы темекіні тікелей тұтынумен байланысты, ал 1,3 миллионға жуық темекі шекпейтіндер қайталама темекі түтінінің әсеріне ұшырайды.
Әлемде темекі шегудің ең көп таралған түрі - темекі шегу. Темекі өнімдерінің басқа түрлеріне кальян темекісі, сигаралар, сигариллалар, қыздырылған темекі, өздігінен бұралған темекі, биди және критек, сондай-ақ түтінсіз темекі өнімдері жатады.