Вакцинация, алдын алу және салдары: елордалық дәрігер COVID-19 емі туралы айтты

Коронавирустың антидепрессанттармен ауыру ықтималдығын азайтуға бола ма, КВИ-дің қандай салдары болуы мүмкін және егде жастағы адамдар үшін вакцинация қаншалықты қауіпсіз? Осы және өзге де сұрақтарға №15 қалалық емхананың ЖТД бөлімінің меңгерушісі Гүлнар Сыздықова жауап берді, деп хабарлайды Нұр-Сұлтан әкімдігінің ресми сайты.

– Жақында беделді медициналық журналдардың бірінде зерттеу жарияланды, оған сәйкес антидепрессант қабылданған жағдайда коронавируспен ауруханаға жатқызу ықтималдығын азайтуға болады. Антидепрессант адамдардың ауруханаға жатқызу санын азайта ала ма?

– Қазақстанда коронавирустық инфекцияны емдеу үшін антидепрессантты қолдану туралы проблема туындаған емес, КВИ-ден емдеудің клиникалық хаттамасына кірмейді. Бұл депрессиялық күйлер, невроздар, жүйке мен мазасыздықты азайту үшін тағайындалған препарат. Коронавирустық инфекция кезінде организмде болатын патогенетикалық өзгерістерге түбегейлі емдік әсер ету дәлелденбеген. КВИ инфекциясын болдырмау, ауруханаға жатқызуды азайту үшін, әрине, санитарлық-эпидемиологиялық режимді сақтау керек: бұл медициналық маскалар тағу, қауіпсіз қашықтықты сақтау, қолды сабынмен жуу, адам көп жиналған орындардан аулақ болу, сонымен қатар коронавирустық инфекцияға қарсы вакцинация.

– Коронавирустың алғашқы белгілері анықталған жағдайда не істеу керек? КВИ-ге күдік туындаған кезде азаматтар қандай қателіктер жібереді?

– Коронавирус белгілері анықталған жағдайда өзін өзі оқшауландыру керек, жақындарымен тікелей қарым-қатынасты тоқтату қажет. Маска тағып, емханамен байланысқа шығу керек. ПТР тест тапсырған жөн. Дәрігердің рецептісінсіз антибиотиктер қабылдауға болмайды. Өкінішке қарай, көптеген пациент антибиотиктерді өздері қабылдап жатады, бұл әрекеті өзіне үлкен зиян тигізуі мүмкін.

– 60+ жастағы көптеген адам вакцинациядан қорқады, вакцинация олардың денсаулығына теріс әсер етеді деп қорқады. Бұл шынымен солай ма?

– Егде жастағы – 60 жастан асқан адамдар қауіп тобына жатады, өйткені олардың ағзаларында қартаюына байланысты өзгерістер, созылмалы аурулар бар. Сондықтан оларды жаңа коронавирустық инфекцияға қатысты халықтың аса осал топтарына жатқызады, осыған байланысты оларды вакцинациялау ерекше маңызды болып саналады. Осы санатты вакцинациялау үшін созылмалы аурулардың өршуі болмауы тиіс.

– Вакцинацияның бірінші және екінші компоненттері арасындағы кезеңде коронавирусты жұқтыру қаупі жоғары ма? Осы кезеңде қандай шараларды сақтау керек?

– Коронавирустық вакцинаның бәрі бірнеше апта аралығымен екі дозаны енгізуді қажет етеді. Бірінші және екінші кезең арасында жұқтыру қаупі әлі де жоғары. Коронавирустан қорғаныс аз да болсын бірінші дозадан екі апта өткеннен кейін пайда болады, ал вакцинацияның максималды әсері екінші вакцинациядан бірнеше апта өткен соң шығады. Денеге иммунитетті қалыптастыру үшін уақыт қажет, сондықтан сақ болу және коронавирус кезінде қабылданған қауіпсіздік шараларынан бас тартпау керек. Мен оларды бұрын айтқанмын.

– Жүкті әйелдерді вакцинациялау қаншалықты қажет? Коронавирус анадан балаға жатыр ішінде беріле ме?

– Болашақ аналар COVID-19-дың ауыр түрінің дамуы мүмкін қауіп тобына жатады. Қазіргі уақытта болашақ ана үшін де, бала үшін де вакцинацияның қауіпсіздігі туралы сенімді мәліметтер барынша көп жиналды. Бірақ вакцинаның бәрі жүкті әйелдерге жарамайды. Оларды тек мРНҚ-ға негізделген вакциналармен, басқаша айтқанда, BioNTech/Pfizer және Moderna препараттарымен егу ұсынылады, өйткені жүктілік кезінде гормоналды өзгерістерге байланысты тромбоз қаупі артады.

Қазіргі уақытта жарияланған жүкті әйелдерді вакцинациялау бойынша зерттеулер екпе ана үшін де, ұрық үшін де қауіпсіз екенін көрсетті. Осы себепті вакцинаны жүкті әйелдерге, сондай-ақ халықтың қалған бөлігіне ұсыну керек. Оның артықшылығы COVID-19 жұқтыру қаупінен асып түседі. Сондай-ақ, асқыну қаупінің жоғарылауымен байланысты аурулары бар жүкті әйелдерге вакцинация ұсынылады. Әсіресе, прегестациялық қант диабеті, жүрек ауруы, семіздік, бүйрек ауруы, астма немесе цистикалық фиброз, жоғары қан қысымы, иммуносупрессия және т.б. сияқты патологиясы бар жүкті әйелдерге КВИ вакцинасын ұсыну өте маңызды.

АҚШ-тың Ауруларды бақылау және алдын-алу орталығы жүктілік кезінде коронавирустың анадан балаға берілуі екіталай екенін, бірақ туғаннан кейін нәресте коронавирус инфекциясы бар адаммен байланыста болуы мүмкін екенін айтады. Ал Қазақстанда коронавирустың құрсақтағы сәбиге берілу жағдайы болған жоқ.

– Науқастарда COVID-19-дан кейін қандай салдары болуы мүмкін?

– Адамдардың шамамен 80%-ы арнайы емдеу мен оңалтуды қажет етпестен коронавирустан қалпына келеді. COVID-19-дың жиі кездесетін салдары: жалпы әлсіздік, жұмыс істеу (күш салып) кезінде ентігу, терлеу, ұйқысыздық, мазасыздық, көңіл-күйдің төмендеуі, депрессия, асқынулар – инфаркт және инсульт.

Коронавирусты жеңіл және орташа дәрежеде өткерген адамдар үйде емделеді. COVID-19 бар кейбір азаматтар иіс сезу, дәм сезу қабілетін жоғалтады, өйткені вирус мұрындағы иісті жасушаларды зақымдайды. Оларды қалпына келтіру 18 айға созылуы мүмкін. Жад проблемасына шағымданатындар саны өсуде. Себебі әлсіреген өкпенің жұмысы нашарлайды, ми қыртысының оттегімен байытылуын азайтады.

https://astana.gov.kz/kz/news/news/29620